Oświetlenie wybierane okiem projektanta wnętrz – co radzą eksperci?

Wielu właścicieli domów i mieszkań, planując aranżację swoich wnętrz, koncentruje się głównie na doborze kolorów ścian, mebli i dodatków dekoracyjnych, często traktując kwestię oświetlenia jako drugorzędną lub jako obszar, na którym można zaoszczędzić. To podejście, choć powszechne, jest według ekspertów od projektowania wnętrz poważnym błędem, który może znacząco wpłynąć na ostateczny efekt końcowy i funkcjonalność przestrzeni.

Projektanci są zgodni – oświetlenie to jeden z najważniejszych elementów wystroju, który nie tylko definiuje charakter wnętrza, ale także ma ogromny wpływ na komfort i samopoczucie mieszkańców. Odpowiednio dobrane i zaplanowane oświetlenie potrafi całkowicie odmienić percepcję pomieszczenia, podkreślić jego atuty i stworzyć pożądaną atmosferę. Zaniedbanie tego aspektu może prowadzić do stworzenia wnętrza, które mimo starannie dobranych mebli i kolorów, będzie sprawiało wrażenie nieprzytulnego lub niewykończonego. Sprawdź, co radzą eksperci!

Znaczenie oświetlenia w projektowaniu wnętrz

Oświetlenie pełni w przestrzeni mieszkalnej wiele funkcji. Przede wszystkim zapewnia odpowiednią ilość światła do wykonywania codziennych czynności, ale jego rola wykracza daleko poza aspekt praktyczny. Dobrze zaprojektowane oświetlenie może:

• Podkreślać architekturę wnętrza
• Tworzyć nastrój i atmosferę
• Wpływać na percepcję przestrzeni
• Eksponować elementy dekoracyjne
• Poprawiać samopoczucie mieszkańców

Jak mówi nasza projektantka wnętrz:

„oświetlenie to nie tylko kwestia doboru odpowiednich lamp. To sztuka operowania światłem w taki sposób, aby wydobyć z wnętrza jego najlepsze cechy i stworzyć przestrzeń, w której domownicy będą czuli się komfortowo o każdej porze dnia i nocy”.

 

Podstawowe zasady projektowania oświetlenia

Jak już zostało wspomniane, projektowanie oświetlenia w domu nie ogranicza się jedynie do wyboru estetycznych lamp. Architekci i projektanci stosują się do zbioru reguł, które pozwalają im stworzyć funkcjonalny układ świetlny. Warto pamiętać o tych zasadach:

• Warstwowość oświetlenia – oświetlenie powinno być zróżnicowane i składać się z kilku warstw: ogólne, zadaniowe i akcentowe. Każda z nich pełni inną funkcję, ale razem tworzą spójny system.
• Temperatura barwowa – dobór odpowiedniej temperatury barwowej światła jest niezwykle ważny z perspektywy funkcjonalności. Ciepłe światło sprzyja relaksowi i tworzy przytulną atmosferę, natomiast chłodne światło jest bardziej stymulujące i sprawdza się w miejscach pracy.
• Kierunek światła – kierunek padania światła wpływa na postrzeganie przestrzeni. Światło skierowane w dół tworzy wyraźne cienie, podczas gdy światło rozproszone równomiernie oświetla całe pomieszczenie.
• Regulacja natężenia – możliwość regulacji natężenia światła (np. poprzez ściemniacze) pozwala na dostosowanie oświetlenia do aktualnych potrzeb i nastrojów.

Warstwy oświetlenia

Skoro mowa o warstwowości oświetlenia, warto szerzej wyjaśnić sobie, czym ono jest:

• oświetlenie ogólne – znane również jako oświetlenie podstawowe, to główne źródło światła w pomieszczeniu. Jego zadaniem jest równomierne oświetlenie całej przestrzeni, co umożliwia swobodne poruszanie się i wykonywanie codziennych czynności. Najczęściej jest to światło sufitowe, takie jak żyrandol, plafon czy wbudowane oświetlenie sufitowe.
• oświetlenie zadaniowe – to źródła światła przeznaczone do wykonywania konkretnych zadań, takich jak czytanie, gotowanie, czy praca przy biurku. Jest to światło skupione, które oświetla wybraną część pomieszczenia, nie rozpraszając się na całą przestrzeń. Przykładami oświetlenia zadaniowego są lampki biurkowe, lampy kuchenne podszafkowe, czy kinkiety zamontowane przy lustrze w łazience.
• oświetlenie akcentowe – to element dekoracyjny, który ma za zadanie podkreślenie wybranych elementów wnętrza, takich jak obrazy, rzeźby, rośliny czy architektoniczne detale. Oświetlenie akcentowe tworzy grę cieni i świateł, dodając wnętrzu głębi i charakteru. Przykładami oświetlenia akcentowego są reflektory punktowe, taśmy LED, czy lampy podłogowe skierowane na konkretne obiekty.

Dobór oświetlenia do konkretnych pomieszczeń

W projektowaniu oświetlenia w domu najważniejsze jest zrozumienie, jak dana przestrzeń będzie użytkowana. Inne światło będzie potrzebne w kuchni, gdzie gotujemy, a inne w sypialni, gdzie relaksujemy się i odpoczywamy. Ważne jest również, aby oświetlenie współgrało z resztą wystroju wnętrza, podkreślając jego charakter i dodając mu uroku. Projektowanie oświetlenia jest zatem sztuką balansowania między funkcjonalnością a estetyką, wymagającą głębokiego zrozumienia zarówno technicznych aspektów światła, jak i psychologii przestrzeni oraz indywidualnych potrzeb mieszkańców. Dobrzy projektanci oświetlenia potrafią podkreślić architekturę pomieszczenia, wyeksponować jego najlepsze cechy, a jednocześnie zapewnić komfort mieszkalny. Oto kilka technicznych wskazówek dla poszczególnych pomieszczeń:

Kuchnia

• Zastosuj jasne, neutralne światło o temperaturze barwowej około 4000-5000K, które zapewni dobrą widoczność podczas przygotowywania posiłków.
• Zainstaluj oświetlenie zadaniowe pod szafkami kuchennymi, używając taśm LED lub opraw liniowych, aby doświetlić blaty robocze.
• Nad wyspą kuchenną lub stołem jadalnianym umieść lampy wiszące, zapewniające zarówno funkcjonalne, jak i dekoracyjne oświetlenie.

Sypialnia

• Wybierz ciepłe, przytulne światło o temperaturze barwowej około 2700-3000K, sprzyjające relaksacji.
• Zainstaluj główne źródło światła na suficie, najlepiej z możliwością regulacji jasności.
• Umieść lampki nocne po obu stronach łóżka, zapewniające światło do czytania.
• Rozważ zastosowanie taśm LED za zagłówkiem lub wzdłuż listew przypodłogowych dla subtelnego oświetlenia, które nada intymnego klimatu.

Salon

• Zastosuj warstwowe oświetlenie, łącząc światło ogólne, zadaniowe i akcentujące.
• Główne oświetlenie może stanowić żyrandol, lampa sufitowa lub system oświetlenia sufitowego z możliwością regulacji, tzw. szynoprzewody.
• Dodaj lampy stojące lub kinkiety w strefach do czytania.
• Wykorzystaj oświetlenie akcentujące do podkreślenia elementów dekoracyjnych, takich jak obrazy czy rośliny.

Łazienka

• Zapewnij źródła światła o podwyższonej klasie IP, zwłaszcza w okolicy prysznica lub wanny.
• Użyj światła o temperaturze barwowej około 3000-4000K, zapewniającego dobre oddawanie kolorów.
• Zainstaluj oświetlenie lustra, najlepiej po obu jego stronach, aby uniknąć powstania cieni.

Jak widać, projektowanie oświetlenia wnętrz wymaga rozważenia wielu aspektów.

Trendy w projektowaniu oświetlenia na rok 2024

Projektowanie oświetlenia w mieszkaniu i domu, jak każda dziedzina designu, podlega pewnym trendom. Jak wskazują projektanci, w bieżącym roku możemy zaobserwować następujące tendencje:

• Nowoczesny minimalizm i niewielkie geometryczne formy opraw oświetleniowych. Styl industrialny i loftowy jest wciąż w modzie.
• Wykorzystanie naturalnych materiałów, takich jak drewno czy rattan. Projektanci wnętrz podkreślają, że wykorzystanie naturalnych surowców w oświetleniu doskonale komponuje się z innymi elementami wystroju w stylu boho, takimi jak makramy, rośliny doniczkowe czy tekstylia w etniczne wzory.
• Powrót do żarówek o klasycznym kształcie, ale w wersji LED. Modne są lampy wiszące, popularnie zwane pająkami i girlandy świetlne.
• Integracja oświetlenia z meblami i elementami architektonicznymi.
• Integracja oświetlenia z systemem Smart Home i możliwość zdalnego kontrolowania warunków w pomieszczeniu.

Jak podkreśla nasza projektantka wnętrz, „w 2024 roku obserwujemy ciekawe połączenie nowoczesnych technologii z elementami nawiązującymi do natury i klasycznego designu. To odzwierciedlenie szerszego trendu w projektowaniu wnętrz, gdzie dążymy do stworzenia przestrzeni, która jest jednocześnie zaawansowana technologicznie i przytulna”.