Czym jest stopień szczelności IP?

Skrót IP pochodzi z języka angielskiego (International Protection Rating) i oznacza międzynarodową ocenę ochrony, czyli klasę szczelności i wodoodporności urządzeń elektrycznych. Stopnie IP określają więc, jak dalece sprzęty (w tym lampy) są chronione przed niepożądanym przedostaniem się do nich ciał obcych i wody.

Wskazanie stopnia IP nie jest obowiązkiem prawnym, dlatego nie każde urządzenie będzie go posiadać. Najczęściej jednak klasę szczelności i wodoodporności wskazują producenci m.in. maszyn budowlanych, oświetlenia, hulajnóg elektrycznych, kamerek sportowych, dronów, smartfonów, a nawet odzieży i akcesoriów (latarek, plecaków).

Co oznaczają cyfry w stopniu ochrony IP?

Stopnie ochrony urządzeń elektrycznych składają się z liter IP oraz dwóch cyfr. IP to litery kodu, pierwsza cyfra oznacza odporność na ciała stałe (np. kurz, piach), druga – mówi o zabezpieczeniu produktu przed kontaktem z wodą.

Stopień ochrony IP przed ciałami stałymi oznaczany jest cyframi od 0 do 6. Poszczególne oznaczają:

• 0 – brak ochrony przed dotknięciem i obcymi ciałami stałymi;

• 1 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni oraz ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i większej;

• 2 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem oraz ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej;

• 3 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem oraz ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej;

• 4 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej;

• 5 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz ochrona przed pyłem;

• 6 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem oraz ochrona pyłoszczelna.

Stopnie ochrony określające zabezpieczenia przed wnikaniem wody są bardziej rozbudowane i obejmują cyfry od 0 do 9. Co oznaczają poszczególne?

• 0 – brak ochrony przed wnikaniem wody;

• 1 – ochrona przed padającymi kroplami wody, odporność na deszcz;

• 2 – ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę, odporność na deszcz;

• 3 – ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony, odporność na deszcz;

• 4 – ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku, odporność na silne strugi deszczu;

• 5 – ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony, odporność na silne strugi deszczu;

• 6 – ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony, wodoszczelność;

• 7 – ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie;

• 8 – ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie, pełna wodoszczelność;

• 9 – ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80°C) zgodnie z normą DIN 40050.

Warto też zaznaczyć, że niekiedy oprócz dwóch cyfr w oznaczeniu pojawiają się również litery – dodatkowa (od A do D) oraz uzupełniająca (H, M, S i W). Najczęściej umieszczone są one w oznakowaniu dużych urządzeń przemysłowych i oznaczają łatwość dostępu do niebezpiecznych części wewnątrz obudowy.

Jaki stopień szczelności powinno mieć oświetlenie do…?

Stopień szczelności IP jest jednym z najważniejszych parametrów w przypadku oświetlenia. Musisz na niego zwrócić uwagę, przede wszystkim kupując lampy do ogrodu, na taras i balkon. Stopień szczelności ma również znaczenie w przypadku opraw do łazienki i kuchni. Nieodpowiedni sprawi, że korzystanie z lamp będzie niebezpieczne, a one same – nietrwałe i podatne na uszkodzenia. Wiedząc to, zapewne zadajesz sobie pytanie, jaki stopień szczelności jest najlepszy? Na nietrudno jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ zakres ochrony zależy od warunków, w jakich oświetlenia będziesz używać. Nie zawsze najwyższa klasa szczelności jest optymalnym wyborem.

Salonu, sypialni, przedpokoju

Stopień szczelności IP20 to ten najczęściej spotykany w przypadku lamp wewnętrznych. Zabezpiecza on oprawy przed manipulacjami narzędziami oraz ciałami stałymi o średnicy powyżej 12,5 mm – do takich zaliczyć można np. większe owady typu ćmy. Stopień szczelności IP20 nie chroni natomiast przed działaniem wody. Oprawy o takim zabezpieczeniu dla bezpieczeństwa powinny być montowane w odległości minimum 2 metrów od źródła wody. W praktyce oznacza to, że nie zamontujesz ich w kuchni. Możesz je natomiast wykorzystywać w salonie, sypialni, w pokoju dziecka, a nawet w przedpokoju, choć do tego ostatniego lepszym wyborem będzie stopień szczelności IP22.

Sollux Żyrandol Saturno SLIM 70

Kuchni i łazienki

Wiele opraw świetlnych to te posiadające stopień szczelności IP44. Oznacza to, że mają one zabezpieczenie przed rozbryzgami wody z dowolnego kierunku oraz chronione są przed dostępem niewielkich ciał stałych. Lampy o stopniu szczelności IP44 stanowią więc dobry wybór do kuchni i łazienki. Możesz zamontować je w odległości ok. 60 cm od źródła wody, czyli umywalki, prysznica, wanny, zlewozmywaka. Pamiętaj jednak, że nie mogą one być cały czas nastawione na działanie wody, dlatego nie sprawdzą się jako oświetlenie prysznica. Lampy, które można zainstalować w kabinie/we wnętrzu wanny powinny mieć stopnie ochrony obudowy IP 65 lub 67.

Ogrodu, na taras i balkon

Lampy do ogrodu, na taras i balkon to te mające stopnie ochrony elektrycznej od 44 wzwyż. Wykorzystywać możesz je do oświetlenia ścieżek, bram wjazdowych oraz dekoracji. Jeśli źródło światła chcesz umieścić w oczku wodnym lub w basenie szukaj opraw o szczelności IP67.

PIRYT LED 10W, oprawa ogrodowa z czujnikiem ruchu

Czy warto zwracać uwagę na stopnie ochrony, kupując oświetlenie?

Stopnie ochrony IP powstały po to, aby zapewnić użytkownikom sprzętów elektrycznych bezpieczeństwo. Dzięki nim już na etapie zakupu możesz sprawdzić, czy dana lampa będzie dobrym wyborem do wnętrza. Dopasowując stopień ochrony do pomieszczenia zgodnie z powyższymi wytycznymi, zapewnisz bezpieczeństwo sobie oraz otoczeniu.