Rodzaje żarówek i ich oznaczenia - co wyszczególniamy?

Kiedy wybierzesz już idealne oprawy oświetleniowe, staniesz przed koniecznością wyboru żarówek. Dostępne są one w wielu różnych wariantach, różniących się między sobą konstrukcją, parametrami oraz przeznaczeniem. Aby dobrać odpowiednią żarówkę, należy zapoznać się z najpopularniejszymi rodzajami oraz ich charakterystyką. Trzeba również umieć odczytać oznaczenia żarówek, aby dopasować je do potrzeb pomieszczenia i użytkowników. W niniejszym artykule przybliżymy, jakie są rodzaje żarówek i jakie cechy należy brać pod uwagę przy ich wyborze. Zapraszamy do zapoznania z tekstem!

Jakie są typy żarówek?

4 września 1882 roku w jednej z dzielnic Nowego Jorku rozbłysło pierwsze światło pochodzące z żarówki. Posiadała ona żarnik z włókna węglowego i świeciła zaledwie kilkadziesiąt godzin. Dziś typów żarówek jest o wiele więcej. Klasykę stanowią modele żarowe, które swoje działania opierają na żarzącym się włóknie umieszczonym w mieszaninie gazów lub w próżni. Czas ich działania jest krótki, a koszty wysokie, dlatego obecnie żarówki żarowe praktycznie całkowicie zostały zastąpione tymi LED-owymi. Nie mają one żarnika, a światło wytwarzają dzięki diodzie elektroluminescencyjnej i pobierają nawet do 90% mniej prądu niż te tradycyjne. Dzięki temu mogą świecić nawet do 25 000 godzin i to bez nagrzewania się w trakcie pracy.

Oprócz żarówek żarowych i LED dostępne są również halogenowe i świetlówki. Te pierwsze świecą dzięki jodowi, który zwiększa temperaturę żarnika. Ich cechą jest to, że świecą jaśniej, świetnie oddają kolory, mają szybki zapłon i niewielkie rozmiary. Żywotność halogenów wynosi ok. 2 lat. Dłuższą żywotnością pochwalić mogą się natomiast świetlówki – w ich przypadku wynosi ona ok. 10 lat i połączona jest z niskim zużyciem energii. Różne typy żarówek różnią się zatem nie tylko technologią działania, ale także trwałością, efektywnością energetyczną i jakością emitowanego światła. Znając charakterystykę poszczególnych rodzajów żarówek, możesz dopasować oświetlenie do własnych preferencji i potrzeb pomieszczenia.

Żarówka LED KULKA E27 230V 1W 90lm

Rodzaje żarówek LED

Żarówki LED to obecnie najbardziej popularne i energooszczędne źródło światła. Wyróżniamy wiele typów LEDów, różniących się kształtem, mocą, barwą światła oraz przeznaczeniem. Najpopularniejsze rodzaje żarówek LED to:

• żarówki LED standardowe – dostępne w różnych kształtach i rozmiarach, pasujące do większości opraw oświetleniowych. Charakteryzują się wysoką efektywnością energetyczną i długą żywotnością.
• żarówki LED reflektorowe – mają kształt reflektora i są przeznaczone do oświetlania punktowego, np. w oprawach sufitowych. Często występują w wersjach ściemnianych.
• żarówki LED dekoracyjne – mają ciekawe, ozdobne kształty, np. świeczki, kulki, spirale. Służą do podkreślenia aranżacji wnętrza.
• żarówki LED z czujnikami ruchu lub zmierzchowe – automatycznie włączają się i wyłączają w zależności od natężenia oświetlenia lub obecności osób w pomieszczeniu.
• taśmy LED – wykorzystywane do oświetlenia dekoracyjnego.

Rodzaje gwintów w żarówkach

Żarówki różnią się nie tylko technologią działania, ale też rodzajem gwintu. Na niego w pierwszej kolejności musisz zwrócić uwagę, dopasowując żarówkę do lampy. Gwinty możemy podzielić przede wszystkim na wciskane i wkręcane. Mogą one być zasilane napięciem 230V lub też być dostosowane do niskonapięciowych instalacji, czyli 12 V. Poszczególne modele różnią się też trzonkiem.  Jakie rodzaje gwintów żarówek można wyróżnić? W Polsce jako najpopularniejsze wskazuje się:  

• E27 - rodzaj gwintu żarówki E27 pasuje do większości opraw świetlnych; określany jest on jako tzw. duży gwint;

• E14 – to tzw. mały gwint; często wykorzystywany jest w oprawach domowych, żarówkach kulkowych oraz świecowych; rodzaj gwintu E14 oznacza, że żarówka dysponuje trzonkiem o średnicy 14 mm;

• E5 – ten rodzaj gwintu stosowany jest głównie w żarówkach o napięciu 6-12V, takich jak żarówki małych lamp biurkowych, modelarskich lub zastosowań specjalistycznych.

• GU10 - rodzaj gwintu GU10 posiada rozstaw nóżek 10 mm; dedykowany jest przede wszystkim oprawom sufitowym oraz oświetleniu punktowemu; gwint GU10 występuje zarówno w wersji tradycyjnej, jak i LED; jak większość gwintów wkręcanych pracuje przy prądzie o napięciu 230 V;

• G9 – rodzaj gwintu żarówki G9 stosowany jest w małych lampkach ściennych, sufitowych, dekoracyjnych i biurowych; przy tym typie żarówek rozstaw nóżek wynosi 9,9 mm;

Oczywiście rodzajów gwintów żarówek jest o wiele więcej. Tylko samych trzonków Edisona (gwinty o zarysie kołowym) jest 10. Do tego dochodzą jeszcze rodzaje żarówek halogenowych, których gwinty oznaczone są literą G oraz gwinty niemetalowe znakowane literą N. Warto też wymienić popularne typy żarówek LED, czyli MR11 oraz MR16. Te pierwsze są mniejsze i mają średnice 35 mm, te drugie są większe i liczą sobie 50 mm średnicy. Obydwa te typy posiadają trzonek GU5,5 – o wtykach oddalonych od siebie o 5,3 mm.  Znajomość rodzajów gwintów żarówek jest przydatna podczas zakupów. Różne gwinty żarówek wymagają zastosowania odpowiednich opraw, dlatego warto zwrócić na to uwagę podczas wymiany lub wyboru nowego oświetlenia.

Żarówka LED E27 13W VALUE CLA100FR 14W/840 1521lm

Jakie oznaczenia na żarówkach znajdziesz?

Umiejąc już ocenić typy żarówek, możesz iść dalej, czyli do rozszyfrowania ich oznaczeń. Te znajdują się na pudełkach i mówią o wielu ważnych parametrach. Znając oznaczenia żarówek, możesz uniknąć błędów przy zakupie i zapewnić sobie efektywne oraz funkcjonalne oświetlenie w domu lub biurze. Z opakowania żarówki dowiesz się nie tylko, jaki ma ona gwint, ale także sprawdzisz poniższe parametry. 

• Klasa energetyczna – wskazuje ona na energooszczędność żarówki; od 2021 roku klasa energetyczna oznaczana jest literami d A++ do E, gdzie A++ oznacza najwyższą efektywność energetyczną, a E – najniższa; żarówki klasyczne to te o klasach C, D i E, symbole A++ i A+ zarezerwowane są dla oświetlenia najnowszej generacji i najwyższym stopniu energooszczędności;

• Rodzaj barwy światła – ta może być ciepła (2700K – 3600K), neutralna (3700K – 4700K) lub zimna (800K – 6500K); od tego parametru będzie zależeć aranżacja wnętrza, a także jego odbiór przez domowników; oznaczenia żarówek LED wskazujące na ciepłe światło podpowiada, aby stosować je w pomieszczeniach przeznaczonych do relaksu, zimne światło sprzyja skupieniu i koncentracji, natomiast to neutralne będzie dobrym wyborem do pomieszczeń, w których długo przebywasz;

• Moc świetlna – określa się ją w lumenach; mówi ona o tym, ile światła będzie emitowane przez żarówkę; zasadą jest, że im więcej lumenów, tym jaśniej będzie ona świeciła;

• Pobór mocy – wyraża się go w watach (W)

• Napięcie – w Polsce standardowe napięcie w gniazdkach elektrycznych wynosi 230V; do takich powinny być dopasowane żarówki; producenci proponują jednak i te działające przy niższym napięciu – 12V;

• Wskaźnik odwzorowywania kolorów – w skrócie oznacza się go RA; to oznaczenia żarówek LED ma przedział od 0 do 100; im wyższa jest jego wartość, tym lepsze i bardziej realne jest odwzorowywanie barw; żarówki o wysokim wskaźniku RA warto montować w łazience oraz garderobie;

• Regulacja natężenia światła – w nowoczesnych wnętrzach coraz częściej goszczą lampy ze ściemniaczami; to oznaczenie powie, czy żarówka pasuje do takiej oprawy;

• Liczba cykli – wskazuje on na trwałość żarówki, która jest uzależniona od ilości jej włączenia i wyłączenia.

Żarówka LED E27 12,5W 100W 1521lm PHILIPS

Jakie kształty mają żarówki?

Można również wyróżnić różne rodzaje żarówek ze względu na kształt. Nowoczesne rodzaje żarówek występują w różnych kształtach i wymiarach. Dzięki temu są one nie tylko źródłem światła, ale i elementem dekoracyjnym. Kupując żarówkę, zwróć więc uwagę nie tylko na jej parametry techniczne, ale i design. Po te o klasycznym kulistym kształcie sięgnij, jeśli w Twoich wnętrzach królują lampy w stylu retro lub vintage. Płaskie diody LED będą natomiast lepszym rozwiązaniem do opraw nowoczesnych oraz minimalistycznych plafonów. Na uwagę zasługują również żarówki Edisona. Charakteryzują się one wystającymi drutami spiralnymi i widocznym żarnikiem i świetnie pasują do oświetlenia industrialnego i loftowego.